Hoe exotischer de boom, hoe gelukkiger de bijen?

Gepubliceerd op: 2016-12-06

Zopas nog een telefoontje gekregen : ‘zeg, waar kan ik een honingboom (Sophora Japonica) kopen ? En de bijenboom (Tetradium Daniellii)? Ja, want ik wil in mijn tuin enkele bomen voor de bijen’. Alleen jammer dat je die bomen zo moeilijk vindt.’  Inderdaad, lekker zeldzame bomen, exotisch en niet zo makkelijk te kweken. Kunnen zelfs bevriezen. Waaw, prachtig! Plant ze gerust. Als je ze vindt, tenminste. En als ze het overleven in je natte Vlaamse tuin.

Maar … is hoe zeldzamer, hoe exotischer, hoe moeilijker te kweken, ook hoe nuttiger voor de bijen? Nee, bijlange niet. Veel makkelijker en zelfs efficiënter is een mooie hier veelvoorkomende boom te planten. Echt, zijn ook gewone bomen geliefd bij bijen? Welke dan wel? Daarom dit blogartikel : welke zijn dan wel deze aanbevelenswaardige, stevige ‘gewone bomen’ van nut voor bijen? Een kort overzicht, in volgorde van bloeitijd. In latere blogartikels gaan we dan dieper in op elke soort afzonderlijk.

  1. Wilgen. Ja, doodgewone wilgen zijn fantastische bijenbomen. Ze bestaan bovendien in tientallen soorten en maten, gaande van kleine struiken tot stevige bomen. Je kunt ze gebruiken als haag, als knotboom of als stevige opgaande boom. Als hakhout of voor de sier. Ze groeien bovendien goed op natte moeilijke grond, waar vele andere bomen het laten afweten. Ze leveren – naargelang de soort – stuifmeel en nectar in februari, maart, april en mei en zijn daarmee het vroegste voedsel voor de bijen dat in voldoende mate beschikbaar komt. Makkelijk te kweken ook en gratis : je steekt een stok in de grond en je hebt een nieuwe boom – met uitzondering van de boswilg, die niet te stekken valt. Vele soorten zijn inheems en perfect aangepast aan ons klimaat. En hou je van zeldzaam, exotisch, en/of speciaal ? Wel googel eens de Egyptische wilg (Salix Aegyptica), de drakenwilg (Salix Udensis Sekka) of de doorbloeiende amandelwilg (Salix Triandra Semperflorens), om er maar enkele te noemen. Sommige zijn zo exotisch dat je ze zelfs bijna niet op google vindt. Maar wel in de geheime plantentuin van menig imker.

  2. Fruitbomen. Het nuttige aan het aangename koppelen, is hier het motto : mooie bloemen en lekker fruit. Ja, plant eens een fruitboom in je tuin. Het moeten niet steeds catalpa’s zijn die de siertuin beheersen. Ook een gewone kerselaar, perelaar, appelaar of andere fruitboom scoort een hoge sierwaarde. Mooie bloemen in april-mei. En schaduw. En lekker fruit. Wat wil een tuinliefhebber nog meer ?

  3. Esdoorns. Ook hier weer vele soorten, kleuren, afmetingen, in- en uitheems. De meeste soorten groeien makkelijk op alle gronden. En zaaien zich ook snel uit. Gekende soorten zijn de gewone esdoor, de noorse esdoorn en de veldesdoorn, ook wel spaanse aak genaamd.

  4. Acacia’s. Of beter : Robinia’s, want dit is hun echte naam. Van oorsprong uit Noord-Amerika, maar hier al lang ingeburgerd. Levert een excellente honing die vloeibaar blijft.

  5. Lindes. Bloeien in juni en juli, sommigen zelfs in augustus. Redelijk laat in het bloeiseizoen dus en daarmee een bijzonder nuttige boom voor bijen. De kleinbladige winterlinde en de grootbladige zomerlinde komen hier van nature voor, evenals een kruising tussen de twee : de hollandse linde. De zilverlinde bloeit later dan de vorige en verspreidt een fantastisch parfum, dat tot op tientallen meters ver waarneembaar is. Het verhaaltje dat de nectar van de zilverlinde giftig zou zijn, is een mythe en klopt niet. Wel waar is dat onder de zilverlinde soms tientallen dode hommels liggen. Niet door giftige suiker, maar door voedselgebrek : deze laatstbloeiende grote boom levert niet genoeg energie meer voor de vele (soms oudere) insecten die er op afkomen. Sommigen verhongeren onder deze mooie boom. Het is een natuurlijke populatie-dynamiek, die al eeuwenlang waargenomen en gedocumenteerd is. Niets om zich zorgen over te maken. Hoe meer zilverlindes je aanplant, hoe kleiner de sterfte trouwens wordt, want er komt meer voedsel beschikbaar. Probeer ook eens de gewimperde linde (Tilia Henryana), een uit China afkomstige kleine boom, die nog later bloeit en tevens een prachtig blad heeft en een heerlijk parfum verspreidt.

  6. Tamme kastanjes. Levert niet alleen de overheerlijke kastanjes, maar is dus ook geliefd bij de bijen. Wegens zijn late bloei bijzonder nuttig voor de bijen, op een tijdstip dat er nog weinig andere bomen en struiken bloeien. Er bestaan ook veredelde soorten, voor wie graag snel over bloemen en kastanjes beschikt. Verwar de tamme kastanje niet met de paardenkastanje die veel vroeger bloeit.

Terug naar blogoverzicht