Waarom rozen ideaal zijn voor de (ecologische) tuin.

Gepubliceerd op: 2025-01-11

Rozen zijn veel meer dan alleen sierplanten. Ze bieden talloze voordelen die ze tot een essentiële toevoeging aan elke (ecologische) tuin maken. Hun aanwezigheid bevordert de biodiversiteit, voorziet nuttige insecten en vogels van voedsel, schuil- en nestgelegenheid. Met rozen creëer je een sensuele tuin, waar al je zintuigen geprikkeld worden : bloemen en bottels die zorgen voor geur, kleur, gezoem. Zowel de bloemblaadjes als de bottels zijn trouwens ook voor mensen eetbaar. Je kan er een verrukkelijke thee of confituur van maken.

Kies voor de ‘juiste’ rozensoorten.

Als rozen al een ‘slechte’ naam hebben als ‘zorgenkindjes’ die veel onderhoud vereisen, ziektegevoelig zijn en van geen nut voor bijen en vogels, dan komt dit omdat er in het verleden soms alleen geselecteerd werd op mooie bloemen, met veel kleur, volledig opgevuld met bloemblaadjes, zonder (bereikbaar) stuifmeel en nectar.

Wilde rozen daarentegen zijn supergezond en zitten vol leven : bijen op de bloemen, vogels op de bottels.

Het ‘nadeel’ van de ‘wilde’ rozen is dat ze meestal maar heel kort bloeien : enkele weken.

Er bestaan echter ook heel wat cultivars die én resistent zijn tegen ziektes, én mooi, én vol parfum én van nut voor al onze gevleugelde vrienden. Zowel oude als nieuwe cultivars. En die bovendien bloeien van juni tot november, 6 maanden lang dus.

Deze cultivars worden verkregen door verschillende rozensoorten te kruisen.

Meer en meer worden nieuwe soorten trouwens specifiek geselecteerd op ziekteresistentie en aantrekkelijkheid/nut voor bijen en vogels.

Enkelbloemige rozen leveren stuifmeel voor bijen.

Rozenstuifmeel is kwalitatief hoogstaand en makkelijk verteerbaar voor bijen en andere bestuivers. Alleen al daarom verdienen ze meer aangeplant te worden.

De volledig opgevulde rozen hebben zoveel bloemblaadjes dat de bijen niet meer aan de nectar en het stuifmeel kunnen. Die zijn wel mooi om in een vaas te zetten, maar nut voor bijen hebben ze niet. Zie je je graag bijen op je rozen, kies dan voor enkelbloemige of halfopen soorten.

Maar ook binnen de enkelbloemige rozen bestaat er nog veel verschil : sommige soorten geven veel meer stuifmeel dan andere. Dit weerspiegelt zich ook meteen in het bloembezoek door bijen : sommige soorten worden stormachtig bevlogen, terwijl bijen andere links laten liggen.

In de meeste tuinen is er wel veel bloei in april en mei. Dan bloeit zowat alles. Maar daarna is het veel minder. Bijen moeten echter 9 maanden lang voedsel zien te vinden. Doorbloeiende, enkelbloemige rozen kunnen daar 6 maanden aan bijdragen. Weinig bloemen bloeien zo lang en onafgebroken.

Bovendien beginnen de rozen te bloeien rond eind mei-begin juni, net in de jaarlijkse drachtloze periode tussen lente- en zomerdracht. Dit is de periode waarin weinig of niets meer bloeit. Net na de massabloei van het fruit en andere bomen en struiken in de lente (= lentedracht) en net voor de zomerdracht, zijnde de bloei van linde, tamme kastanje en braam in juni-juli. Een periode waarin bijen soms honger lijden. Rozen vullen die bloei-arme periode mooi op.       

Een ideale bijenplant dus, die iedere imker in zijn tuin zou moeten hebben.

De bottels zijn mooi en geliefd bij vogels in herfst en winter.

Een ander voordeel van enkelbloemige rozensoorten is dat de bloemen bestoven worden door bijen en daarna vrucht dragen : oranje of rode bottels in herfst en winter. Een prachtig sieraad op een moment dat de meeste tuinen kaal staan. En voedsel voor de vogels.

De stekelige struiken bieden bescherming en nestgelegenheid aan insecten, vogels en kleine zoogdieren.

De meeste rozen hebben stekels. Niet allemaal echter. Er zijn soorten die weinig of geen stekels dragen.

Rozen bestaan ook in allerlei vegetatietypes : gaande van lage bodembedekkers, over perkrozen, tot stevige struiken van 2 meter hoog en klimrozen van meer dan 10 meter hoog, die ganse bomen bedekken.

Naargelang je wensen en je voorkeur zijn er dus mogelijkheden genoeg.

Kies je voor de wat hogere soorten, dan kun je er hele hagen of struikgewas mee vormen. Je biedt er heel wat leven (vogels, …) kansen mee om nest te maken en zich te beschermen tegen roofdieren.

Gelet op al die types rozen, zijn ze ook ideaal om er  een gelaagde tuin mee te maken.

Geen enkele bloem bloeit zo lang, kent zo veel mooie variatie en geurt zo lekker als de roos.

Rozen beginnen te bloeien in mei-juni en de doorbloeiende soorten bloeien dan onafgebroken tot aan de eerste vorst in november. Meer dan 6 maanden lang. Weinig bloemen doen het hen na.

Rozen bestaan er in duizenden varianten, in alle kleuren en geuren. En zelfs in de winter, als alles kaal is, staan ze nog mooi te wezen met hun felrode bottels.

En qua geur, kennen rozen hun gelijke niet. Niet alle rozen geuren, maar veel cultivars wel. Geen wonder dat veel parfums gemaakt worden van rozen of hun naam ontlenen aan rozen.

Weinig onderhoud.

Kies je voor sterke, resistente soorten, dan heb je er bovendien weinig of geen onderhoud aan.

Klimrozen en rozen die hoog struikgewas vormen, moet je al helemaal niet snoeien. De andere rozen kun je eventueel één maal per jaar terugsnoeien tot 20 à 30 cm hoogte in maart. En tegen juni staan ze al volop terug in bloei.

België, bakermat van heel wat oude en nieuwe rozen.

Fossielen bewijzen dat rozen al minstens 35 miljoen bestaan.

En sinds er mensen zijn, zijn ze gefascineerd door rozen. Op Kreta, zijn er fresco’s en muurschilderingen te vinden van 17.000 jaar voor onze jaartelling waarin gedetailleerde beelden te zien zijn van roze rozen.

Hoogstwaarschijnlijk is de eigenlijk cultivatie van de roos reeds meer dan 5.000 jaar geleden begonnen in Azië.

Wist je trouwens dat ook België het geboorteland is van heel wat bekende rozen, die wereldwijd aanzien genieten ?

In de twintigste eeuw had je bijvoorbeeld de wereldbekende Belgische rozenveredelaar Louis LENS. Lens sloeg een gans nieuwe richting in door rozen te kweken voor graslanden en plantsoenen. Zijn Moschata-hybriden zijn over de ganse wereld verkocht.

Maar ook nu nog, anno 2025, worden in België nieuwe rassen ontwikkeld. Waarbij vooral ook de ziekteresistentie en de aantrekkelijkheid naar bijen toe, van belang zijn. Zo ontwikkelde het ILVO, Instituut voor Landbouw- en Visserij-Onderzoek in het Oost-Vlaamse Melle de afgelopen jaren 3 rozensoorten, speciaal geselecteerd op hun aantrekkelijkheid naar bijen toe : Mel Bee, Bee Gold en Bee Proud.

Het zijn deze Belgische rozen die we met De BijenVriend in de kijker wensen te zetten. Geselecteerd en gekweekt in België door specialisten waarmee we samen werken. Een selectie van mooie, sterke, ziekteresistente rassen die 6 maanden lang voor kleur, geur, gezoem en sensualiteit zorgen in je tuin vind je in onze webshop : https://www.bijenvriend.be/nl/webshop/category/11-bijenrozen

 

Terug naar blogoverzicht